Het heeft me altijd verbaasd waarom het zolang geduurd heeft vooraleer de medische specialisten begrepen dat een menselijk lichaam een geheel is waarvan alles met elkaar verbonden is en die functioneren als communicerende vaten.
Was het terreinafbakening? Was het angst voor confrontaties met of kritiek van de collega's? Was het twijfels over de eigen expertise? Of wilden ze gewoonweg geen pottenkijkers?
Het is dezelfde vaststelling waarom ik kritisch ben voor al die experts die iets te graag aanschuiven aan tafels van tv-debatten of voor interviews in de diverse media. Zij belichten een deelaspect van het domein waarin ze verondersteld worden te excelleren.
Dat kan de burger allicht inzicht geven in een specifieke onderdeel van een materie, maar daar wringt het schoentje. Hij verneemt snel veel informatie, maar mist het geheel. Hij geraakt verward en begrijpt uiteindelijk minder dan voorheen. Hij haakt af. Hij is vatbaar voor simpele oplossingen voor complexe problemen die niets oplossen, maar leiden to nog meer verwarring en wantrouwen tegenover de boodschappers en uiteindelijk uitmonden in radicalisering en extremisme. Opgepookt door de algoritmen van de (a)sociale media ontstaan diverse bubbels en polarisering.
De economie, de financiën, de mondialisering en de samenleving werken ook als communicerende vaten: alles is met alles verbonden, elk deelaspect heeft invloed op al de andere deelaspecten van het geheel.
Dat de experts ingaan op de uitnodiging van de tv-makers kan men hen moeilijk kwalijk nemen. Dat de tv-makers met de hete adem van de TikTok-formats in hun nek kiezen of gedwongen worden om met weinig geld en middelen flitsende programma's te maken, is begrijpelijk. Er staan hen trouwens nog grotere uitdagingen te wachten. In China is de TikTokization van de communicatie nog verder doorgeslagen. De jongeren zijn massaal verslaafd geraakt aan de 'microdrama's' van een of enkele minuten, weze het een soap of een waargebeurd feit, die ze bekijken op hun smartphone.
Voor informatieve en nieuwsprogramma's in een democratie zouden deze beperkingen niet mogen spelen, en al zeker niet voor de openbare omroep. Het is aan de journalisten om daarvoor, vrij van druk of inmenging van buitenaf, nieuwe formats te bedenken. Het is aan de overheid om daarvoor de financiële middelen ter beschikking te stellen.