Het blijft me verbazen hoe de Westerse democratieën de leugencultuur hebben overgenomen die begin deze eeuw in de VS dankzij de (a)sociale media zeer snel als 'normaal' werd geïnstitutionaliseerd . Feiten werden fake, valse premisses werden feiten, wetenschappelijke conclusies werden onbetrouwbaar , waargebeurde verhalen kregen een alternatieve versie enz. Dat had te maken met het feit dat het het verdienmodel is van de digitale platforms en apps maar dat hadden we toen nog niet door. Wie dat wel in de gaten hadden en beseften dat ze een goudader aan het aanboren waren, waren de innovatieve nerds van Silicon Valley in de buurt van San Francisco. ´Go Fast, Break Things' ordonneerde de wakkerste van allemaal, Mark Zuckerberg. 'Don't do evil' predikten de oprichters van Google, Sergey Brin en Larry Page. Het was een leugen.
Sprong voorwaarts. Tijdens de presidentsverkiezingen van 2016 in de VS werd de leugencultuur het ultieme wapen van de campagne, voor de ene partij al wat meer dan voor de andere. Ze werd door alle media omarmd die de grofste leugens van beide kandidaten publiceerden maar die niet de tijd en de middelen hadden om daar adequaat en kritisch op te reageren. De emoties, het onderbuikgevoel, namen het van de redelijkheid over.
De man die dat het eerst begrepen had en daarmee Donald Trump aan zijn eerste presidentschap hielp was Steve Bannon, een politieke strategist en extreem rechtse provocateur die de nieuwssite Breitbart News had en de radio talk show War Room. Hij werd gesponsord door enkele van de rijkste conservatieve industriële dynasty's. Zijn strategie was simpel in haar boodschap als in de uitvoering ervan, politiek is oorlog, flood de zone with shit : verzuip alle communicatiekanalen, dag na dag, 24/7 met desinformatie, fake news, privé schandalen, fake politieke commercials, valse getuigenissen, propageer doemscenario's, bedenk complottheorieën , kortom verspreid zoveel leugens dat geen enkele kiezer het nog kan behappen en in plaats van met zijn hersenen met zijn buikgevoel gaat stemmen op basis van wat hem persoonlijk raakt en hij dagelijks in zijn omgeving ervaart : stijgende prijzen , woningnood, falende voorzieningen, veiligheid, angst voor jobverlies, gebrekkige health care. En al de rest, van mensenrechten voor minderheden en immigranten (illegale maar ook legale) tot klimaatproblemen en vrouwenrechten kunnen de versnipperaar in. Hannah Arendt waarschuwde meermaals voor de gevaren van dat soort politiek : als de empathie voor de ander verdwijnt, maakt ze de weg vrij voor de barbarie.