Toevallig stuitte ik op het levensverhaal van de Amerikaan Martin Forrest Eberhard. Het is het zoveelste verhaal vanuit Silicon Valley over hebzucht en macht, leugen en bedrog, beloftes en woordbreuk. Eberhard was de oorspronkelijke pionier van de elektronische auto’s en oprichter van Tesla. En toen kwam Elon Musk in beeld.
Niet dat het verhaal van Eberhard nog een verrassing voor mij was. Wie wat doorwrochte biografieën heeft gelezen van de Big Tech-miljardairs weet dat velen en niet de minsten, Bill Gates van Microsoft, Marc Zuckerberg van Meta en zelfs de heilig verklaarde Steve Jobs van Appel, niet alleen hun innovatief bedrijf uit de grond stampten en het technisch vernuft vooral van hun mede-oprichter(s) kwam.
Het leidde al snel tot conflicten die aansleepten zolang ze elkaar nodig hadden tijdens de opstartfase. Ze waren tweeërlei en in alle gevallen hetzelfde. De techneuten hadden het over het verwezenlijken van hun revolutionaire ideeën, de creatieven waren gedreven door marketing en branding om zo snel als mogelijk de markt te veroveren en veel geld verdienen waarbij moraliteit en ethiek geen enkel belang hadden.
Bill Gates dumpte Paul Allen, de researcher en pionier van de microcomputer die hij Micro-Soft had gedoopt. Steve Jobs dumpte zijn mede-oprichter en electronica ingenieur Steve Wozniak, de pionier van de eerste massaproductie van de persoonscomputer.
De oprichting van Facebook is op alle gebieden veruit de meest opzienbarende en hallucinante business story van Silicon Valley waarover in de loop der jaren het meest bekend is geraakt. Ben Mezrich schreef daar het boek ‘The Accidental Billionaires: The Founding of Facebook: A Tale of Sex, Money, Genius and Betrayal’ over. De titel zegt het allemaal. Veel van de tech-nerds van het begin werden eerder miljardair bij toeval dan gepland. Van het boek werd de film ‘The Social Network’ (2010) gemaakt. Hij geeft een vrij goed beeld van de ontstaansgeschiedenis van Facebook, en hoe Zuckerberg iedereen van het begin dumpte die niet met hem akkoord ging.
Het leidde tot ophefmakende rechtszaken die gingen over erkenning voor de enen, honderden miljoenen dollars voor de anderen, almacht voor Zuckerberg die erin slaagde tijdens de beursgang van Facebook te laten vastleggen dat hij, ongeacht de hoogte van zijn aandeelhouderschap, de enige blijft die alle beslissingen neemt. Rechtszaken zijn een constante gebleven in de Big Tech-wereld van buitenmaatse ego’s, onbeperkt geld en grenzeloze macht.
De ingenieur en uitvinder Martin Eberhard richtte in 2003 Tesla Inc. in Californië, samen met Marc Tarpenning. Dat gebeurde nadat General Motors de ontwikkeling van de elektrische EV1 had stopgezet.
Eberhard, een stoere man maar met een groot aai-gehalte, ontwierp aanvankelijk computerterminals. In 1996 ontwikkelde hij samen met zijn partner van het eerste uur, Tarpenning, Rocket eBook, de eerste e-boek library.
Eberhard was een fanaat van snelle auto’s Hij was tegelijkertijd erg begaan met de afhankelijkheid van olieproducten voor energie en het negatieve impact daarvan op het klimaat en onze planeet. Electrische auto’s en het gebruik van lithium-ion batterijen waren deel van de oplossing, wist hij. Nadat hij vruchteloos had aangeklopt bij banken en grootinvesteerders om zijn project te financieren, richtte hij in 2003 met eigen middelen Tesla Motors op, genoemd naar de geniale maar wereldvreemde uitvinder Nikola Tesla.
De Amerikaanse ingenieur van Servische afkomst Nikola Tesla leefde van 1856 tot 1943. Hij was een hoogbegaafde zonderling en eeuwige vrijgezel. Hij verklaarde een keer dat zijn ‘kuisheid hem zeer behulpzaam was geweest voor de ontwikkeling van zijn wetenschappelijke vaardigheden.’
Hij had tientallen patenten en merken op zijn naam staan die te maken hadden met het opwekken van energie, generatoren, induction motoren, X-Rays, afstandsbedieningen, wireless communicatie enzovoort, te veel om op te noemen. Hij werd schatrijk, gelauwerd met de hoogste onderscheidingen. Hij leefde in de meest luxueuze hotels, van de Waldorf Astoria tot de St. Regis. Maar naarmate bepaalde patenten verliepen, investeringen in nieuwe uitvindingen mislukten en listige bankiers en investeerders hem belazerden, verhuisde hij naar hotels waarvan de sterren al eens waren verbleekt en de schildering van het uithangbord afbladderde.
Hij stierf op 86-jarige leeftijd, moederziel alleen, in kamer 3327 van het Hotel New Yorker. Enkele jaren ervoor was hij door een taxi overreden. Hij stak de straat over om aan de overkant de straatduiven te voederen, een dagelijkse routine. Hij overleefde het accident en hield er een aantal gebroken ribben aan over. Hij heeft altijd geweigerd zich te laten verzorgen.
Nadat Toyota zijn populaire hybride Prius had gelanceerd op de Amerikaanse markt in 2001 besefte Martin Bernhard dat rijke klanten geïnteresseerd konden zijn in een prestigieuze en sportieve elektrische auto. Het aantrekken van kapitaal om zijn project te financieren liep ook deze keer niet zoals verwacht. In 2004 werd Elon Musk voorzitter van de Raad van Bestuur van Tesla. Hij bracht een zak geld mee, 6,5 miljoen dollar, dat hij verdiend had met de verkoop van Paypal waarvan hij een van de oprichters was.
In 2008 kwam de eerste Tesla Roadster op de markt. In 2018 zou Elon Musk met een Falcon Heavy-racket een Tesla Roadster de ruimte insturen met aan boord een mannequin-pop, een bordje ‘Don’t panic’ op het dashbord en een geluidssysteem dat continu de song ‘Space Oddity’ van David Bowie speelt. De lancering was een enorme mediastunt die mondiaal veel aandacht kreeg.
In januari 2008 werd bekend gemaakt dat Martin Eberhard niet langer deel uitmaakte van de directieraad en het management van Tesla. Hij bleef wel lid van de adviesraad. Er werd weinig gecommuniceerd over zijn vertrek maar insiders bevestigden dat het niet vriendschappelijk was gebeurd. Eberhard had het moeilijk met het ‘bloedbad’ van de massale ontslagen dat Musk had georganiseerd. Achteraf bekeken was het maar een oefening vergeleken met het debacle dat Musk als bijzondere adviseur van president Trump zou veroorzaken in de overheidsdiensten in 2025.
De scheiding verliep met wederzijdse procedures die escaleerden. Eberhard startte een procedure tegen Musk voor smaad en laster en de manier waarop hij door hem aan de deur was gezet. In september 2009 bereikten beide partijen een akkoord. Er werd niet over gecommuniceerd.
Eberhard bleef aandeelhouder van Tesla. In 2019 richtte hij Tiveni op voor de productie van intelligente ev-batterij systemen.